En die titel slaat niet op de thee zelf, maar op het jaar. Elk jaar zijn er maar een paar thee's die ik vijf sterren geef, het maximum dus, en die me echt van de sokken geblazen hebben. Deze proefde ik tijdens de feestdagen van 2020, door Corona onvrijwillig veel rustiger dan anders, maar dat heeft dus ook voordelen.
Om te vermijden dat dit de zoveelste saaie proefnota wordt, eerst wat achtergrondinformatie. Het eerste opmerkelijke aan deze thee is dat het een oolong is (een gedeeltelijk geoxideerde thee, dus), wat zeer ongebruikelijk is voor Japan. Bijna alle in Japan geproduceerde thee is groen. Door de crisis waarin de Japanse theeindustrie het laatste decennium verkeerd is er echter veel interesse voor experimenten, en dit is er zo eentje.
De maker van deze thee is Akira Miyazaki, van de Miyazaki Sabó theeboerderij. Hij leerde als jonge man om groene thee te maken volgens de kamairicha methode waarbij de thee niet gestoomd maar gewokt wordt, zoals in China. Het was de traditionele manier van werken voor de boeren in zijn dorp Gokasé, maar het was een ouderwetse manier van werken die een thee voortbracht die eigenlijk niet goed in de Japanse markt lag en ook nauwelijks een export-publiek vond. Dat maakte dat er onder een handvol specialisten een echte specialisatie ontstond, en waar de traditionele sencha-makers van Japan geen nood zien (of zagen) voor diversificatie begonnen de theeboeren van Gokasé sneller te experimenteren met andere thee's, en ze keken hiervoor onder meer naar Taiwan. Daaronder was zwarte thee of wakocha, die hier ook veel goede producenten kent, maar ook oolong. Sencha producenten hebben de apparatuur niet om ze te maken en moeten te grote investeringen doen, en vermijden het meer.
Sinds 1983, toen een familielid overleed aan de gevolgen van vergiftiging, stopte de boerderij, waarvan de oorsprong 130 jaar teruggaat, ook met pesticides en kunstmest. De bemesting gebeurt door organisch materiaal (raapzaadpellen) en varkensmest, van varkens die leven op bamboe, berggrassen en schors. Theestruiken worden zo gedwongen om hun voedingsstoffen dieper te gaan halen en worden niet opgefokt door chemicaliën die in Japan gebruikt worden om meer umami te geven bij sencha. Organisch geteelde thee heeft het potentieel om veel meer complexiteit te geven (hou deze blog in het oog voor een heel interessant experiment !). De kamairicha-voorgeschiedenis en het organisch werken maken dat Akira heel zorgvuldig werkt en echt naar zijn struiken luistert om te zien wat hij hun oogst kan doen, en wie een goede oolong wil maken moet niet alleen de techniek beheersen maar ook heel goed weten wat voor vlees hij in de kuip heeft.
Gokasé, waar deze thee vandaan komt, is een dorp in de bergen van de prefectuur Myazaki. De theetuinen liggen hier op hoogtes tussen de 500 en de 800m, met veel ochtendmist en grote verschillen tussen dag- en nacht-temperaturen. Er worden echte bergthee's geteeld met veel smaak en complexiteit. De gebruikte cultivar hier is de Minamisayaka, een sterke en productieve cultivar uit de regio die in 1991 zijn erkenning kreeg en bekend is voor zijn florale aroma's en zijn romigheid en die veel gebruikt wordt voor Wakoucha en Tamairicha.
En het laatste brokje info dat ik over U loslaat voor ik mijn proefnota neerpen, is over de verdeler. Tyas Sosen, aka Tyas Huybrechts, is niet alleen een sympathieke Vlaming die in Kyoto woont, maar ook een ongelooflijke kenner van Japanse thee, in die mate zelfs dat hij het schopte tot theemeester en gediplomeerd theeceremonie-meester in de Enshu school, de Weg van de Samurai. Ik volg hem al een tijdje en af en toe komt hij nog eens naar België voor wat demonstraties, maar hij is ook één van de beste bronnen voor de meer speciale Japanse thee's. De informatie die hij op zijn website meegeeft bij elke thee die hij verkoopt is mijns inziens de weg van de toekomst en de enige manier waarop thee ooit dezelfde plaats kan innemen als wijn in de Westerse wereld. Laat U niet afschrikken door de afstand, leveringen komen goed aan, maar hou er rekening mee dat je wat importaksen moet betalen aan de postbode ! Dat gaat tegenwoordig ook met Bancontact. Alles over het gamma, Tyas zelf en over sommige van de beste producenten van Japan vindt je hier: https://www.the-tea-crane.com/
Organic Japanese Oolong, Akira Miyazaki, 2020, The Tea Crane:
38 euro voor 100 gram, plus taks. Te koop in zakjes van 30 gram, en momenteel nog steeds op stock.
Makoto-hate theetuin in Gokasé, op 650m hoogte en omringd door Japanse ceder die voor natuurlijke beschaduwing zorgt. Beschermd tegen vorst door een temperatuurinversie. Rode leem. Weinig zon. Minamisayaka cultivar, 14 jaar oud, geplukt in de lente van 2020. De thee is gemaakt als een licht-geoxideerde oolong.
29 december 2020, in een gaiwan, 20 seconden, 95°C, 5 gram, 100ml. Mooie vormen en kleuren voor het blad, erg on-Japanse eigenlijk. Heel interessante en complexe geuren zowel voor het wat opgewarmde droge als voor het natte blad. Zeer complex en extreem lekker. Diepgele infusie. Heel mooie frisse citrustoets in de mond, opmerkelijk, deed me denken aan een warme citroen op een stuk witte vis uit de oven (ik dronk hem in Oostende). Echt opmerkelijk in zijn complexiteit, heel lange afdronk. Eigenlijk onvergelijkbaar met wat ik ooit al proefde. Tweede zetsel, 30 seconden: meer citrus en bloemen. De infusie kleurt dieper. Ongelooflijk intens aroma, terug die ovencitroen met vis, maar ook heel duidelijk erg mooie florale toetsen. Lekker zoet en heel intens. Derde zetsel, 40 seconden. Vegetaler, wat minder citrus in het natte blad. Smaak wordt zoeter en zoeter, met een nu heel beminnelijke en zacht-mooie finish en afdronk. Ook een vierde zetsel (60 seconden) was nog de moeite, maar dan riepen de golven en de noordzee-wind mij ! 😊😊😊😊😊
Bekijk hier wat Tyas er zelf van dacht.
