We zijn vandaag gewoon geworden om de keuze te krijgen tussen bio of niet-bio, en ik denkt dat 80% van de thee's die ik in huis heb op de één of de andere manier verwijzen naar hun organische teeltwijze. Ooit was dat anders. Ik wil het hier dan ook even hebben over twee pioniers: Rachel Carson, wiens boek Silent Spring in 1962 de aanzet was tot een steeds grotere bewustwording en de start van een bio-vloedgolf, en Toshiaki Kinezuka, één van de eerste theeboeren in Japan die na het lezen van Rachel's boek besloot een ommezwaai te maken. In deze blog hebben we het eerst over het boek.
Rachel Carson werd geboren in 1907 op een kleine boerderij in Pennsylvania en werd van jongs af aan gestimuleerd door haar moeder om de natuur te bestuderen. De familie, die arm was, moest haar beste servies verkopen om Rachel te laten studeren, maar in 1927 besloot ze zich te richten op de studie van de natuur, en vooral de zee, en studeerde ze af als zoutwater-biologe. Haar doctoraat werd onderbroken door de Grote Depressie en de vroege dood van haar vader waardoor ze de kostwinner werd van het gezin en deeltijds werk vond bij het U.S. Bureau of Fisheries. Daar moest ze mee helpen bij data-analyse, maar ze kreeg ook de taak om zeven radio-uitzendingen te maken om het grote publiek meer interesse te doen krijgen in het werk van het Bureau. Haar baas was zo onder de indruk van haar capaciteiten als biologe én schrijver dat hij haar in vaste dienst nam en haar naast haar andere werk vroeg om te blijven schrijven over de natuur in en rond de zee.
In 1941 publiceerde ze Under the Sea Wind waarin ze door vogels en vissen te anthropomorphiseren ook het grotere publiek geïnteresseerd wou krijgen. De uitbraak van de Tweede Wereldoorlog maakte dat het boek geen succes werd (maar wel heel goeie kritieken kreeg). In 1951 publiceerde ze The Sea Around Us, en dat boek werd wél een succes. Haar carrière als schrijfster was gelanceerd en liet haar al snel toe om zich daarop te concentreren. In de loop van de jaren 50 werd ze zich bewust van de verwoestende effecten van DDT en andere pesticides op de natuur, omdat mensen haar schreven vanuit de hele wereld en ze ook zelf de vernietigende effecten kon vaststellen.
Silent Spring werd gepubliceerd in 1962 en beschreef een natuur waarin er een lente zou komen wanneer er geen vogels meer waren om het nieuwe seizoen aan te kondigen, en de natuur dood zou zijn en de wereld stil. In het boek haalde ze voorbeelden aan zoals de campagne om de Iepenziekte te bestrijden door het doden van de kever die de ziekte verspreidde. Al snel begonnen mensen te merken dat ook alle andere kleine leven zoals eekhoorns en vogels ziek werd en stierf zodat behandelde gebieden bezaaid waren met dode dieren. Pas later merkte men dat ook de mens zelf ziek werd en kanker kreeg, en dat door onze plaats in de voedselketen wij uiteindelijk ook zelf stierven.
Het boek was een ongelooflijk succes en veranderde de houding van de wereld tegenover insecticides, daarvoor nog gezien als een wondermiddel in de landbouw die na de Wereldoorlog vooral mikte op kwantiteit. Rachel Carson zelf stierf in 1964 aan borstkanker, na een reeks zware aanvallen op haar persoonlijkheid door vertegenwoordigers van de chemische industrie waarin ze niet alleen werd aangepakt omwille van haar werk maar ook omdat ze een vrouw was en haar stem verhief. Tegen dan waren er al een miljoen stuks van haar boek verkocht, en sommigen vergelijken de impact ervan met die van De Hut van Oom Tom op de rassenstrijd. Het is één van die boeken die de wereld veranderde.
We vergeten soms dat de grootste slachtoffers van pesticides vaak de boeren waren die ze gebruikten. Ze werden zowel door de overheid als de industrie aangemoedigd om ze te gebruiken en toen ze begonnen te merken wat ze deden met de wezens hoger in de voedselketen was het vaak al te laat: hun velden waren gewend aan de helse cirkel van herbicides, pesticides en kunstmest en ermee stoppen was moeilijker dan ermee beginnen. Toen hun eigen familieleden en zijzelf ziek werden begonnen enkelen onder hen zich vragen te stellen, en het boek van Rachel Carson werd ook door boeren van de nieuwe generatie gelezen. Het was de prille geboorte van de biologische landbouw die even genadeloos werd aangevallen door de politiek en de industrie als Rachel zelf, maar ook hier waren er pioniers die ermee begonnen, vooral in de jaren 70. Dat gebeurde in bijna alle takken van de landbouw, en dus ook bij theeboeren, en vooral in Japan. Maar daar gaat een volgende blog over.
PS Ik draag dit stukje op aan mijn grootvader, Octaaf De keersmaecker, die in de jaren 70 stierf aan een paar verschillende kankers en die een succesvolle boer was in Oppuurs....en die net als alle andere boeren chemische bestrijdingsmiddelen moest gebruiken.
Bibliografie:
RACHEL CARSON, Silent Spring., 1962
RACHEL CARSON, Under the Sea Wind., 1941. Eén van de allereerste boeken over de natuur die echt aanspraken.
RACHEL CARSON, The Sea Around Us., 1951. De bestseller die het allemaal deed beginnen.
PATRIK SVENSSON, The Gospel of the Eels., 2019. Heel leuk boek over de paling...met een hoofdstukje over Rachel Carson, en wanneer boeken boeken aanbevelen moet een lezer goed luisteren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten