Dave Eggers: The Monk of Mokha

Ik weet het, ik weet het, dit boek gaat over koffie en niet over thee ! Maar, naast het punt dat het een goed boek is, lekker geschreven en dus een aanrader voor elke lezer die van koffie houdt en zeker voor elke foodie, bevat het een mooie analyse van de veranderingen in de koffiewereld de laatste zestig jaar. En sommige van die veranderingen gaan ook op voor thee. 

Zowel koffie als thee komen oorspronkelijk van plaatsen buiten de Europese invloedssfeer maar werden buitengesmokkeld en op andere plaatsen zo breed aangeplant dat er 'commodity-markets' ontstonden, waar voornamelijk kwantiteit en prijs belangrijk waren. Dit zorgde voor uitbuiting en vormen van slavernij omdat de prijs het belangrijkst was, en een beperking van het aanbod tot overwegend een massaproduct van lage kwaliteit. Thee werd geblend door importeurs en herleid tot een paar basiskenmerken en werd verkocht op eenvoudig te zetten manieren (theebuiltjes). Het was de periode van de grote theemerken zoals Twinings, Lipton en nog vele andere, die hun thee aanpasten aan de massaconsumptie-markt van de landen waar ze werden geimporteerd. 

Daarnaast bestond er een veel kleinere markt voor specialere thee's van bepaalde regio's die pas sinds de jaren zestig-zeventig ontstond. Sommige producenten verkochten dan bijvoorbeeld Assam's of Darjeeling's (al dan niet echte, en soms zwaar geblend met andere thee's) en je begon langzaam aan leuke dingen als Chai's te kunnen kopen. 

Sinds de eeuwwisseling kennen koffie en thee hun derde weg: die van de specialty-producten. Hierbij komen de thee's van specifieke producenten uit specifieke regio's, en verschuiven thee- en koffie-beleving op hun beurt een beetje in de richting van wijnbeleving, waarbij terroir en de individuele hand van de theemeester belangrijk, en vooral (h)erkenbaar worden. En zo kan je dus thee drinken van één bepaalde theetuin, of van één bepaalde kant van een berg, en kan je thee's beginnen vergelijken en appreciëren omwille van hun uniekheid. We hebben dat trouwens niet uitgevonden, in Japan en China doet men dat al een paar eeuwen, maar, en dit is misschien het verschil met wijn, zonder de personencultus die wij kennen. De bewondering ligt hier meer verbonden aan het product en zijn oorsprong. *

Er is absoluut ook een sociaal aspect aan deze evolutie. Waar bulk-thee en -koffie echte commodity-producten zijn, en het de markt is die de (meestal veel te lage) prijs bepaald, kunnen de specialty-producenten veel beter een link leggen tussen de inspanning en de beloning. Over het algemeen zullen de boeren wiens producten hiervoor gebruikt worden daar beter voor beloond worden. En net zoals in dit boek, is ook dit een drijfveer van veel importeurs die met deze thee's en koffie's bezig zijn.

Niks dan voordelen dus, om ook al eens zo'n wat duurder 'specialleke' te kopen. Je vind ze niet overal (en vaak op het internet), maar wie eens zoekt naar een cadeautje voor zichzelf of een andere theeliefhebber moet maar eens proberen...

Hier komen een paar adressen (een heel klein en beperkt overzichtje), maar doe jezelf eens een plezier: kijk eens rond in je eigen buurt, de kans is groot dat er in de dichtstbijzijnde stad iemand zit die je veel raad kan geven (voor België, neem maar eens een kijkje bij Kelly !).

Mijn favorieten zijn:
- de theewinkels van kwaliteitsketens als Simon Levelt (Brugge, Gent, Wijnegem, Mechelen en Leuven) en Palais des Thés (Brussel (3). Louvain-la-Neuve, Namen, Luik).
- hele goeie lokale theewinkels zoals Le Cha-Hû-Thé in Waterloo of Het Brugs Theehuis in Brugge
- op de markt ! bij Dan-Dan dus, in Leuven op zaterdag.
- op het internet, bij Valley of Tea in België, of bij Hotsoup (mijn favoriet momenteel) of TeaSenz in Nederland.

En dus, als voorbeeldjes:

Small Holder Black, Hotsoup

4.75 euro per 50 gram, Hotsoup. Een met de hand geplukte zwarte thee uit de Shire hooglanden in Malawi. De thee werd geplukt door Yamba, een kleine toeleverancier van Satemwa, het grote Fair Trade gecertifieerde familiebedrijf in Thyolo dat heel wat specialty teas op de markt brengt.
Gezet op drie minuten, 200ml, 2 gram, 85°C.
De droge blaadjes geurden naar goeie zwarte thee, zuiver en goed in balans en zijn groot en mooi van vorm. De infusie is mooi caramelkleurig. De natte blaadjes geuren naar bouillon, met iets vlezigs, de infusie naar honing, maar op een nogal timide manier. De blaadjes zijn redelijk groot, lichtbruin (redelijk licht geoxideerd) en gescheurd. De thee smaakt zacht en een beetje zoet, maar niet op zijn Chinees, eerder met een zweem van honing. Helemaal niet bitter en met een mooie afdronk. 😊 😊

Wild Assam Red Tea

7.95 euro per 50 gram, Hotsoup. In de herfst van 2017 met de hand geplukte thee uit Galakey in Assam, uit de theetuin van een kleine boer in Galakey Valley. De theestruiken zouden enten zijn van een lokale wilde variant en werden in de jaren 90 aangeplant door Mr Rebo, een leraar, op een lapje grond dat hij van zijn vader erfde. De enten kwamen van een verwaarloosde theetuin in Nagaland. In het begin verkocht hij de oogst nog onbewerkt aan een grote onderneming aan veel te lage prijzen, maar zijn twee zonen besloten om meer land te kopen en de thee zelf te maken om zo meer geld te kunnen verdienen.  Toen één van de kleinkinderen ziek werd van de pesticides die ze gebruikten besliste Mr Rana, de oudste zoon, om volledig bio te gaan. Zeven jaar later, in 2016, startten de broers Rana en Sanku, de jongste, een bio-gecertifieerd theefabriekje en het is deze thee die ik hier proefde.
6 mei 2018: de droge blaadjes zijn groot, mooi gerold, en hebben een erg aangename, zoete geur. De infusie is mooi roodbruin van kleur. De natte blaadjes ruiken fris, een beetje naar munt. Het aroma ia zoet en complex, met toetsen van fruit, jeneverbes en mout, zeer aangenaam en verfrissend. De mond is zacht en breed en evenwichtig met een heel mooie complexe afdronk die erg lang is. 😊😊😊(😊)

* uw commentaar is welkom ! dit is een stelling die ik zelf ook nog onvoldoende getoetst heb, en wie hier meer ervaring heeft mag altijd daar iets over vertellen