Deze reeks over de 15 belangrijkste theeregio's van Japan is gebaseerd op de Global Japanese Tea Maraton. Deze werd tijdens de Olympische Spelen van 2021 gehouden door de Global Japanese Tea Association, met Simona Zavadckyte en Yasuharu 'Matsu' Matsumoto als presentatoren. Op 15 dagen passeerden 15 verschillende prefecturen de revue, goed voor 98% van de Japanse theeproductie. Ik combineerde mijn eigen meer theoretische kennis en die uit andere bronnen met wat ik hier leerde om dit overzicht te maken. De twee uur durende, zeer informatieve, en vaak ook erg plezierige sessies van de Tea Maraton staan ook op Youtube en zijn echte aanraders.
Met nummer 8 van deze reeks springen we over naar het grootste eiland, Honshu, en gaan we naar wat ook vandaag nog steeds de culturele hoofdstad van Japan is. Bijna 1000 jaar lang lag hier het politieke centrum van het land, maar vandaag is het gekend voor zijn vele tempels, schrijnen en universiteiten. Dit was één van de drie plaatsen waar in 1191 de eerste theestruikjes aangeplant werden (de andere waren Saga en Nagasaki). Ze werden eerst geplant in Toganoo maar dan verhuist naar Uji toen duidelijk werd dat het terroir daar veel beter was. Hier ontwikkelden zich later de vele formele theeceremonies op basis van poederthee, matcha, en ze kregen een steeds belangrijker maatschappelijke rol. Het is echter ook in Kyoto dat in 1738 voor de eerste keer sencha werd gemaakt, en in 1835 voor de eerste keer gyokuro. Vandaag wordt er in de regio toch nog vooral matcha gemaakt, met daaropvolgend sencha, kabusecha en gyokuro. Het is het vijfde grootste theegebied van Japan, met een jaarproductie van 2360 ton en het ligt in het midden van het eiland. Het klimaat is vochtig en subtropisch, met zachte winters en natte zomers.
De belangrijkste theegebieden hier liggen in het zuiden van de prefectuur. Het grootste theegebied is Wazuka, andere relevante gebieden zijn Minamiyamashiro, Ujitawara en Kizugawa. Uji is beroemd voor de hoge kwaliteit van zijn ceremoniële matcha en voor zijn gyokuro. De aanwezigheid van de vele theescholen en het toerisme zorgen voor een grote lokale vraag, en dit is één van de regio's waar veel producenten onder eigen naam optreden en verkopen. Eén van de bij ons bekendste is Obubu. Kyoto is ook beroemd voor zijn keramiek en hier wordt prachtig en vaak uniek theeservies gemaakt. De vele toeristen en de bijna 150.000 studenten maken het ook een zeer levendige stad. Het Kyoto Tea Research Institute is ook zeer belangrijk, en hier werd het belang van l-theanine voor de eerste keer aangetoond. Er werden ook heel wat cultivars ontwikkeld. Eén van mijn favoriete theesites, The Tea Crane, heeft een winkel in Kyoto, en biedt online zowat het beste aan van wat Japan op dat vlak te bieden heeft. Tyas Sosen, (geboren Huybrechts) is ook een meester in de traditionele theeceremonie, en af en toe komt hij naar België. Je kan er dan op verschillende plaatsen eentje bijwonen.
Hier volgt een lijstje van relevante theeproducenten in de prefectuur Kyoto, en dat zijn er heel wat:
Azuma Chaen
Theeboerderij in het oosten van Wazuka, Uji. Vierde generatie en gesticht eind 19de eeuw. 5ha. Gespecialiseerd in de productie van tencha (80% van de productie) die dient als basis voor matcha. 60% daarvan gaat naar de groothandel, maar de rest gebruiken ze om er een eigen en zeer mooie matcha mee te maken. Volledig organisch en ze hebben maar één oogst, vroeg in de lente. Daarna wordt er stevig teruggesnoeid zodat insecten weinig kans krijgen. De bemesting is organisch maar af en toe aangevuld door een voor hen speciaal samengestelde kunstmest. Wanneer de omstandigheden toch een tweede oogst eisen maken ze er een wakoucha (zwarte thee) mee. Ze maken ook een bescheiden hoeveelheid sencha. Sterk gericht op export. Teruko Azuma is de huidige man aan het roer. Ondermeer verdeeld door The Tea Crane.
Chaburaya
Theeboerderij in Wazuka. 5 percelen in de bergen, op hoogtes tussen de 300 en 600m. Volledig organisch, de enige bemesting bestaat uit restproducten van de zonebloem-olie en thee-olie van het bedrijf. Aanplant met Yabukita, Okumidori en Goko. De eigenaar is Yuma Noike (°1981) en het bedrijf is nog jong (°2015). Verdeeld door The Tea Crane.
Hosoi Noen
Theeboerderij in Wazuka. 5de generatie. Kenta Hosoi is de voorzitter van de vereniging voor traditioneel handmatig theerollen, en in 2018 won hij daar nog de eerste prijs voor. Gespecialiseerd in schaduw-sencha van hoge kwaliteit.
Imanishi Seicha
Theeboerderij in Wazuka, met 3ha op hellingen aan de voet van de Yubu berg waar het veel mist. Nu geleid door Testuya Imanishi, vijfde generatie. °1912. Vroeger vooral sencha, daarna meer kabusecha en nu vooral tencha, sinds 2014 met een eigen fabriek. Oogsten met handgehouden oogstmachines, de hellingen zijn te steil voor een tractor.
Kamo Shizen Noen
Theeboerderij in Kamo, in het meest zuidelijke deel van Kyoto, op de zuidflank van bergen. Geleid door Tokuya Yamazaki. Opgestart in 1983. Begon organisch (shizen) te werken omdat de herbicides en pesticides die hij gebruikte hem ziek maakten. Hij had in het begin veel problemen omdat zijn verzwakte theestruiken zonder kunstmest en pesticides nauwelijks het hoofd boven water hielden, maar door dan geleidelijker te stoppen, eerst met kunstmest, dan met pesticides, wist hij heel de boerderij organisch te krijgen. Verkrijgbaar bij The Tea Crane.
Nakai Tea Farm
Wazuka, al sinds het begin van de 17de eeuw. Familie Nakai. Masao Nakai, zesde generatie, begon in 1980 organisch te werken en was zo één van de pioniers. Hij was één van de grondleggers van het JAS label. Nu wordt de traditie voortgezet door zijn zoon Michio.
Obubu
Wazuka. Eén van de bekendste theeboerderijen van Kyoto en zelfs van Japan. °2004 door Akahiro 'Akky' Kita en Yasuharu 'Matsu' Matsumoto. Klein bedrijf dat ook erg bezig is met sociale inspanningen. Mooi en geregeld veranderend gamma, men is hier niet vies van een experimentje. Akky-san begon met het bedrijf toen hij nog studeerde, en is dus de eerste generatie. Hij is een rusteloos man met een groot gevoel voor humor maar die heel sterk is in sencha. Hij en Matsu reizen buiten het seizoen veel naar het buitenland en hebben een systeem opgezet van internships waarbij studenten van over de hele wereld kunnen kennismaken met Japanse thee en zo de waarden ervan verder kunnen Fascinerend bedrijf met fascinerende mensen. https://obubutea.com/
Shimooka Tea Farm
Yantan, Uji-Tawara. Mr Shimooka heeft al 55 jaar ervaring in het maken van gyokuro en won al heel wat prijzen met zijn eerder milde stijl. Alle gyokuro's worden met de hand geoogst. 150 à 200m hoogte.
Uejima Tea Farm
Wazuka. Noriyasu Uejima's thee wordt gereserveerd in het Ritz hotel in Kyoto en won al heel wat presigieuze prijzen. Hij is vijfde generatie maar de boerderij was al vroeger in handen van de familie. Toen hij 32 was nam hij de zaak over maar begon hij zijn thee zelf te verkopen en niet langer alleen via de groothandel. Vroeger alleen sencha maar nu ook tencha om er matcha mee te maken. Hij traint zelf ook jonge theemakers in Vietnam. Maken ook een erg lekkere licht geroosterde hojicha. Baten ook een theehuis uit.
Wazuka Koucha
Wazuka. Mr Yoshihiro Sugimoto, vijfde generatie. °1945. Sinds een jaar of tien bezig met de wakoucha-revival, een thee die hem bijzonder intrigeert. Aanplant met tien verschillende cultivars.
Yamashita Tea Farm
Kyo-Tanabe. Tot voor kort geleid door Japan's Gyokuro grootmeester, Toshikazu Yamashita, geboren in 1934 en in 1966 de eerste keer de winnaar van de MAFF gyokuro wedstrijd. Waarschijnlijk de beste gyokuro maker van Japan, moeilijk te krijgen. Werkt bijna volledig met de hand. Yamashita Shinku, zijn kleinzoon, volgt hem op.
Yoshida Meicha-en
Uji. Al 16 generaties en 400 jaar bezig met thee en het oudste theedomein van Kyoto. 2ha. 85% wordt met de hand geplukt (en dit is uitzonderlijk voor Japan). Vlakbij de Kozanji tempel waar de eerste theezaadjes van Japan werden geplant, en ze beheren en bewerken dit stukje uit het thee-verleden. Hun gyokuro is de enige Japanse groene thee die erkend werd als Cultureel Erfgoed. In plaats van plastic gebruiken ze hier nog de originele Honzu manier van beschaduwen, met riet van de moerassen en velden uit de omgeving, en ze zeggen dat de regen die er van afdruipt een aparte smaak geeft aan de theestruiken die er onder staan. Stevige beschaduwing, met 70% voor de eerste periode en 90% voor de tweede. De percelen zijn heel klein. Ichiro Yoshida staat momenteel aan het hoofd, maar de 17de generatie met Masahiro Yoshido begint stilletjes over te nemen. Ze deden al 75 keer mee met de National Tea Competition, die ze al 20 keer wonnen. Sinds 2016 hebben ze een eigen winkel in Uji. De pluk voor de gewone thee is een knop en vijf blaadjes, voor de competitiethee worden maar drie blaadjes bijgeoogst.
Kyoto is ook de thuisplaats van een jonge Belg, Tyas Huybrechts, aka Tyas Sosen, en zijn bedrijf The Tea Crane. Naast de activiteiten die Tyas aanbiedt vanuit zijn winkel in Kyoto, is dit dé plaats voor online opleidingen rond de Japanse theeceremonie. Tyas biedt ook een uitgebreid gamma thee's aan voor de online verkoop en specialiseert zich in topthee's in kleine oplages, met een uitgebreide uitleg rond cultivar, terroir, teeltmethode etc, helemaal zoals het hoort dus, en een beetje zoals in de wereld van de wijn: ook thee is een product dat sterk beïnvloed wordt door zijn terroir.
Voor degustatienota's van de hierboven genoemde bedrijven verwijs ik U zoals steeds naar de Theeencyclopedie (met drie e's).
En zoals steeds, indien U de hele uitzending wil bekijken:
